Foutloos leren bij dementie erkend als ‘effectief volgens eerste aanwijzingen’

By Annelies Derksen in Dementie

Foutloos leren bij dementie is door de erkenningscommissie ouderenzorg erkend als ‘effectief volgens eerste aanwijzingen’. Foutloos leren kan bij mensen met dementie in verschillende stadia toegepast worden. Hierbij kan gedacht worden aan mensen die thuis of in een instelling wonen, of die dagbehandeling volgen.

Als gevolg van dementie kunnen mensen hun zelfredzaamheid in het dagelijks leven verliezen. Geheugenstoornissen belemmeren het leren van nieuwe informatie en vaardigheden, maar ook eerder verworven vaardigheden gaan verloren. Hierdoor worden mensen met dementie steeds meer zorgafhankelijk.

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt echter dat er bij mensen met dementie wel degelijk sprake is van leerbaarheid. De geheugenstoornissen betreffen vooral het alledaagse geheugen (zoals feiten en herinneringen), terwijl automatische vormen van leren relatief lang intact blijven.

Foutloos leren maakt gebruik van een automatische vorm van leren, het impliciete geheugen. Dit is een instructiemethode waarbij ernaar gestreefd wordt om fouten tijdens het leren van nieuwe kennis of vaardigheden zoveel mogelijk te voorkómen. Door het voorkomen van fouten tijdens de aanleerfase zal enkel de goede respons worden opgeslagen en dus onthouden. De methode helpt professionals het lerend vermogen van mensen met dementie te optimaliseren zodat men uiteindelijk zelfstandiger kan functioneren.

Erkenningstraject interventies ouderenzorg
In de ouderenzorg zijn veel goede interventies ontwikkeld. Toch zijn ze voor andere professionals vaak moeilijk te vinden en te vergelijken. Het erkenningstraject geeft inzicht in goed onderbouwde en/of effectieve interventies. Twee onafhankelijke commissies (ouderenzorg en gehandicaptenzorg) onder voorzitterschap van prof. Dr. Henk Garretsen beoordelen de ingediende interventies. Vilans maakt erkende interventies online toegankelijk (www.vilans.nl/databankinterventies). Bovendien worden ze opgenomen in de kwaliteitsbibliotheek van Zorginstituut Nederland.

Vilans is partner van het samenwerkingsverband Erkenning van Interventies, dat verder bestaat uit het RIVM Centrum Gezond Leven, Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen, Nederlands Jeugdinstituut, Movisie en het Trimbos-instituut.

Meer informatie
Meer informatie over het erkenningstraject en Foutloos leren bij dementie op
http://www.vilans.nl/databank-interventies-foutloos-leren.html
www.foutloosleren.nl

Internationale samenwerking bij aanpak dementie

By Annelies Derksen in Dementie

Staatssecretaris Van Rijn samen met de Slowaakse en Maltese bewindsliedenWereldwijd hebben 47,5 miljoen mensen dementie en dat aantal neemt alleen maar toe. Samenwerking in de aanpak van dementie is daarom cruciaal. Het is staatssecretaris Martin van Rijn (VWS) gelukt om met Malta en Slowakije een gezamenlijke verklaring te tekenen om de aanpak dementie verder te verbeteren, verdiepen en te verspreiden (trio-voorzitterschap Europese Unie). Niet alleen binnen de EU maar ook wereldwijd. De verklaring onderschrijft het belang van onderzoek en het verbeteren van kwaliteit van leven van mensen met dementie en hun dierbaren.

WHO omarmt de Nederlands-Europese aanpak

De drie landen hebben met hun verklaring een basis gelegd voor de internationale aanpak van dementie. Deze zal later deze maand worden opgepakt door de WHO, waar de ‘Nederlands-Europese’ aanpak haar weg zal vinden naar landen buiten Europa. De WHO komt dan met een wereldwijd actieplan dat al haar lidstaten oproept zich in te zetten voor betere bewustwording van dementie, verbetering van de zorg voor mensen met dementie en intensivering van onderzoek naar dementie.

Uitdagingen voor Nederland

Onderdeel van de verklaring is de afspraak kennis en goede voorbeelden te delen met andere landen. Zo zal Alzheimer Nederland met steun van VWS de nationale Alzheimer organisaties in Indonesië en Suriname helpen met training van zorgprofessionals, vergroten van de bewustwording van dementie en verdere professionalisering van de Alzheimer organisaties, zodat zij deze activiteiten zelfstandig kunnen voortzetten na het einde van het programma.

In Nederland leven naar schatting 260.000 mensen met dementie. Dat aantal stijgt in 2050 tot 400.000, omdat Nederland meer ouderen krijgt die bovendien steeds ouder worden. Met het stijgen van de leeftijd neemt de kans op dementie toe. Mensen leven gemiddeld acht jaar met dementie: zes jaar thuis en twee jaar in een zorginstelling. Samen met het Deltaplan Dementie ( onderzoek, zorgstandaarden, etc.) loopt in Nederland de campagne ‘Samendementievriendelijk’ om te zorgen dat mensen meer kennis hebben van dementie en er beter mee om kunnen gaan. En om bedrijven en organisaties te betrekken in het herkennen van en omgaan met mensen met dementie.

Nederland kan zich nog verder verbeteren met bijvoorbeeld het ontwikkelen van alternatieve woonvormen zodat mensen met dementie, al dan niet met hun partner langer thuis kunnen blijven wonen. Ook het stimuleren van het gebruik van technologie kan de kwaliteit van leven van mensen met dementie, zowel thuis als in een instelling, vergroten.

Mensen met dementie in ons midden

‘We blijven vol inzetten op wetenschappelijk onderzoek naar dementie,’ aldus Van Rijn. ‘Zolang het echter niet mogelijk is van dementie te genezen, moeten we zo veel mogelijk oog hebben voor mensen met dementie. Die wonen meestal thuis, in ons midden. In andere Europese landen misschien nog wel meer dan bij ons. Hoewel situaties in Europa kunnen verschillen, staan we met gebundelde krachten echt een stuk sterker tegenover deze afschuwelijke aandoening dan ieder land voor zich.’

De ondertekening van de verklaring vindt plaats tijdens het EU voorzitterschap van Malta.

Wereldwijd hebben 47,5 miljoen mensen dementie en dat aantal neemt alleen maar toe. Samenwerking in de aanpak van dementie is daarom cruciaal. Het is staatssecretaris Martin van Rijn (VWS) gelukt om met Malta en Slowakije een gezamenlijke verklaring te tekenen om de aanpak dementie verder te verbeteren, verdiepen en te verspreiden (trio-voorzitterschap Europese Unie). Niet alleen binnen de EU maar ook wereldwijd. De verklaring onderschrijft het belang van onderzoek en het verbeteren van kwaliteit van leven van mensen met dementie en hun dierbaren.

Beeld: ©VWS

WHO omarmt de Nederlands-Europese aanpak

De drie landen hebben met hun verklaring een basis gelegd voor de internationale aanpak van dementie. Deze zal later deze maand worden opgepakt door de WHO, waar de ‘Nederlands-Europese’ aanpak haar weg zal vinden naar landen buiten Europa. De WHO komt dan met een wereldwijd actieplan dat al haar lidstaten oproept zich in te zetten voor betere bewustwording van dementie, verbetering van de zorg voor mensen met dementie en intensivering van onderzoek naar dementie.

Uitdagingen voor Nederland

Onderdeel van de verklaring is de afspraak kennis en goede voorbeelden te delen met andere landen. Zo zal Alzheimer Nederland met steun van VWS de nationale Alzheimer organisaties in Indonesië en Suriname helpen met training van zorgprofessionals, vergroten van de bewustwording van dementie en verdere professionalisering van de Alzheimer organisaties, zodat zij deze activiteiten zelfstandig kunnen voortzetten na het einde van het programma.

In Nederland leven naar schatting 260.000 mensen met dementie. Dat aantal stijgt in 2050 tot 400.000, omdat Nederland meer ouderen krijgt die bovendien steeds ouder worden. Met het stijgen van de leeftijd neemt de kans op dementie toe. Mensen leven gemiddeld acht jaar met dementie: zes jaar thuis en twee jaar in een zorginstelling. Samen met het Deltaplan Dementie ( onderzoek, zorgstandaarden, etc.) loopt in Nederland de campagne ‘Samendementievriendelijk’ om te zorgen dat mensen meer kennis hebben van dementie en er beter mee om kunnen gaan. En om bedrijven en organisaties te betrekken in het herkennen van en omgaan met mensen met dementie.

Nederland kan zich nog verder verbeteren met bijvoorbeeld het ontwikkelen van alternatieve woonvormen zodat mensen met dementie, al dan niet met hun partner langer thuis kunnen blijven wonen. Ook het stimuleren van het gebruik van technologie kan de kwaliteit van leven van mensen met dementie, zowel thuis als in een instelling, vergroten.

Mensen met dementie in ons midden

‘We blijven vol inzetten op wetenschappelijk onderzoek naar dementie,’ aldus Van Rijn. ‘Zolang het echter niet mogelijk is van dementie te genezen, moeten we zo veel mogelijk oog hebben voor mensen met dementie. Die wonen meestal thuis, in ons midden. In andere Europese landen misschien nog wel meer dan bij ons. Hoewel situaties in Europa kunnen verschillen, staan we met gebundelde krachten echt een stuk sterker tegenover deze afschuwelijke aandoening dan ieder land voor zich.’

De ondertekening van de verklaring vindt plaats tijdens het EU voorzitterschap van Malta.

‘Nederlander wil iemand met dementie wel helpen, maar weet niet hoe’

By Annelies Derksen in Dementie

Uit onderzoek blijkt dat 9 op de 10 Nederlanders niet of slechts een beetje weten hoe ze mensen met dementie kunnen herkennen of helpen. En dit is wel nodig want steeds meer mensen krijgen dementie. 7 op de 10 mensen met dementie woont nog thuis. We komen hen tegen op straat in de winkel of in de trein. Uit onderzoek komt naar voren dat Nederlanders wel graag willen weten hoe zij deze mensen kunnen ondersteunen maar vaak niet weten hoe dat moet. De resultaten van de enquête zijn getest in de praktijk met een verborgen camera.

Verdubbeling van het aantal mensen met dementie
De enquête is gehouden in het kader van het vijfjarige programma Samen dementievriendelijk dat een half jaar geleden van start is gegaan. Samen dementievriendelijk – een initiatief van Alzheimer Nederland, Deltaplan, PGGM en het ministerie van VWS – heeft als doel mensen kennis en handvaten te bieden om in het dagelijkse leven dementie te herkennen en hier goed mee om te gaan. Momenteel leven namelijk 270.000 mensen in Nederland met dementie en dat aantal zal in de toekomst verdubbelen. Zeventig procent van alle mensen met dementie woont thuis en neemt actief deel aan de maatschappij. Iedereen krijgt er dus direct of indirect mee te maken.

Straatonderzoek: reactie op mensen met dementie
De resultaten van de enquête zijn getest in de praktijk met een verborgen camera. Hoe reageren mensen op straat wanneer ze ogenschijnlijk geconfronteerd worden met iemand met dementie? Het straatonderzoek bevestigt de enquête: We willen mensen met dementie graag helpen, maar missen vaak nog de handvaten hoe dat op een goede manier te kunnen doen. Het filmpje met de reacties op straat is te vinden op www.samendementievriendelijk.nl.

Trainingen voor iedereen
Samen dementievriendelijk richt zich vooral op het vergroten van kennis over hoe om te gaan met mensen met dementie bij het grote publiek én binnen bedrijven en organisaties. Nienke van Wezel van Samen dementievriendelijk: “In het afgelopen jaar zien we dat steeds meer bedrijven willen weten hoe zij hun dienstverlening voor mensen met dementie kunnen verbeteren. En dat is goed nieuws. Voor mensen met dementie is het namelijk belangrijk dat zij zo lang mogelijk kunnen blijven meedoen in de maatschappij. Bijvoorbeeld door het doen van dagelijkse boodschappen. En dat vraagt begrip en hulp van de samenleving.”

Het programma biedt (online) trainingen voor algemeen publiek, bedrijven in het vervoer, de detailhandel, gemeentes en voor mensen die actief zijn in het vrijwilligerswerk. Meer informatie over het volgen of aanvragen van een training is te vinden op www.samendementievriendelijk.nl.