Niet beginnen met roken, dát is de uitdaging

By Annelies Derksen in Hart- en vaatziekten, Kanker, Longziekte

sigaretStaatssecretaris Martin van Rijn (VWS) start de Smokefree Challenge. De Challenge is onderdeel van het plan om roken onder jongeren in het vmbo (en mbo) te ontmoedigen. Leerlingen maken een klassikale niet-roken-afspraak. De sociale druk om niet te beginnen met roken wordt daarmee vergroot. Wie het volhoudt, maakt kans op een uitje met de hele klas. Doel van de Challenge is voorkomen dat jongeren in de eerste klassen van het vmbo beginnen met roken.

Over de hele linie roken jongeren minder en beginnen zij later, maar de groep vmbo/mbo rookt significant meer dan hun leeftijdgenoten. Daarom zet Van Rijn extra in op deze groep. “Als je op jonge leeftijd niet begint, begin je er later vaak ook niet meer mee. Dat gun ik alle jongeren. De rookvrije generatie komt hiermee weer een stapje dichterbij”, aldus de staatssecretaris.

Een half jaar niet roken

De klas gaat gezamenlijk de uitdaging aan om een half jaar niet te roken. Dat betekent dat de leerlingen die niet roken dat gedurende zes maanden volhouden en de leerlingen die al roken de afspraak maken dat in die periode niet te doen. Alle leerlingen van een klas ondertekenen een contract.

Vier regio’s, 120 klassen doen mee

Het gaat om een pilot in vier regio’s (Amsterdam, Friesland, Limburg en Flevoland-Gelderland). In eerste instantie doen alleen vmbo-scholen en een aantal praktijkscholen  mee. In totaal doen 120 klassen mee. De deelnemers krijgen tijdens de Smokefree Challenge drie inhoudelijke lessen. Verder krijgen de kinderen nog een creatieve opdracht: de leerlingen maken met elkaar een filmpje over 10 voordelen van niet roken naar voorbeeld van de bekende vlogger Dylan Haegens die voor NIX18 zo’n zelfde video heeft gemaakt. Het Trimbos-instituut en de GGD ondersteunen de scholen bij de Challenge.

Waarom de doelgroep van vmbo-jongeren?

De Smokefree Challenge richt zich op jongeren in de eerste twee klassen van het vmbo. Vaak komen leerlingen hier voor het eerst in aanraking met roken. Het aantal jongeren dat rookt is de afgelopen jaren gedaald. Tegelijkertijd blijkt de kans dat een vmbo-leerling rookt bijna tien keer zo hoog als de kans dat een vwo-leerling rookt.

Het is belangrijk dat jongeren niet beginnen met roken. Verschillende maatregelen zijn daarvoor al genomen, zoals het verhogen van de leeftijdsgrens voor de verkoop van tabak en de elektronische sigaret en de NIX18-campagne. Verder komt er in 2020 een rookverbod op schoolpleinen.

Hoeveel jongeren roken er?

  • Van de jongeren tussen 12 en 16 jaar heeft 23% ooit gerookt, in 2011 was dat 33%
  • 11% van de jongeren tussen de 12 en 16 heeft de afgelopen maand gerookt, dat was in 2011 nog 17%
  • 3% van deze jongeren rookt dagelijks, dat was in 2011 6%
  • Ook het aantal dagelijkse rokers daalde van 6% naar 3%
  • Op het vmbo-b zijn aanzienlijk meer rokers (32% heeft ooit gerookt) dan op het vwo (16%)

Roken schaadt de gezondheid

Roken en meeroken is schadelijk voor de gezondheid. De overheid voert daarom een tabaksontmoedigingsbeleid om het aantal rokers in Nederland te verlagen, om meerokers te beschermen tegen tabaksrook en te voorkomen dat jongeren beginnen met roken.

Longfonds: 5.700 doden per jaar door luchtvervuiling

By Annelies Derksen in Longziekte

Afbeeldingsresultaat voor industrieGezonde buitenlucht is in Nederland schaars. De lucht die we inademen, is ongezond. Elk jaar overlijden in Nederland 5.700 mensen aan de gevolgen, 12.000 mensen belanden met spoed in het ziekenhuis. “Hoog tijd voor een stevige aanpak die de lucht in Nederland structureel gezonder maakt”, zegt Michael Rutgers, directeur van het Longfonds. Vandaag pleit het Longfonds in Den Haag voor een Nationaal Plan Gezonde Lucht.

“De lucht in Nederland is niet gezond. Mensen worden letterlijk doodziek door de lucht die zij inademen.” Luchtvervuiling veroorzaakt en verergert longziekten als astma en COPD. Bij kinderen schaadt het de ontwikkeling van hun longen en hersenen, waar ze altijd last van houden. Luchtvervuiling veroorzaakt ook longkanker, hart- en vaatziekten, dementie en vroeggeboorten.

Ongezonde lucht: ziekte en sterfte
“Gezonde lucht is letterlijk van levensbelang”, zegt Rutgers. Maar in de Nederlandse aanpak van luchtkwaliteit staat gezondheid niet voorop. Samenhang en ambitie ontbreken, stelt het Longfonds vast. “De overheid hanteert normen die niet gezond zijn. Lokale bestuurders die hun burgers gezond willen houden, stuiten landelijk op onwil en onmacht. En als we moeizaam winst boeken, dan wordt dat achteloos teniet gedaan door bijvoorbeeld harder te gaan rijden.”

Onzichtbaar risico
Luchtvervuiling is voor iedereen ongezond, iedereen kan longpatiënt worden. Acteur / regisseur Edwin de Vries, longpatiënt en ambassadeur van het Longfonds, maakt zich daar kwaad om: “Mensen worden ziek door de lucht die zij inademen. Dat is een onzichtbaar gevaar, waar weinig mensen zich van bewust zijn. Dan weet je ook niet hoe je minder vervuilt, hoe je jezelf of je kinderen goed beschermt. Onderschat niet hoe een longziekte je leven overhoop haalt.” Een miljoen Nederlanders hebben een longziekte, zij merken als eerste dat de lucht ongezond is: zij hebben meer longaanvallen en longontstekingen, zijn vaker benauwd, gebruiken meer medicijnen en belanden vaker met spoed in het ziekenhuis.

Snelle gezondheidswinst
Vandaag pleit het Longfonds, met Edwin de Vries en schoolkinderen van basisschool De Dubbelster uit Amersfoort, bij de vaste Kamercommissie voor Infrastructuur en Milieu voor een Nationaal Plan Luchtkwaliteit. Doel is gezondheidswinst, met aandacht voor alle bronnen van vervuiling: industrie, verkeer, intensieve veeteelt, houtrook. De regering moet met gemeenten regie nemen om snel gezondheidswinst te boeken. De grootste vervuilers moeten als eerste worden aangepakt (zoals vervuilende scooters en diesels), schone en gezonde alternatieven verdienen stimulering.
Het pleidooi van het Longfonds voor een Nationaal Plan Gezonde Lucht wordt gesteund door organisaties uit de zorg en wetenschap: de kinder(long)artsen (NVK-SKL), gespecialiseerde huisartsen voor astma en COPD (CAHAG), patiëntenorganisaties (Longfibrose, Pulmonale Hypertensie, Hart & Vaat Groep), de longwetenschappers (NRS), de longartsen (NVALT), de Long Alliantie Nederland (LAN), KWF Kankerbestrijding en de Hartstichting.
In 2017 start het Longfonds een campagne om mensen bewust te maken van de lucht die zij inademen.

Rokende vaders onderschatten risico voor eigen baby

By Annelies Derksen in Longziekte

sigaretVaders die roken, weten dat dat slecht is voor hun zwangere vrouw en hun kind. Alle reden om te stoppen, zegt driekwart van hen. Toch blijven de meeste vaders roken. De kans op longziekten en wiegendood is dan groter en deze kinderen krijgen niet de kans om rookvrij op te groeien. “De vader die serieus werk maakt van stoppen met roken, geeft de longen van zijn kind de gezonde start die elke ouder wenst”, zegt Michael Rutgers, directeur van het Longfonds.

Driekwart (74%) van de rokende vaders met een baby op komst of een kind tot één jaar, zou stoppen als het een risico is voor het kind. Dat blijkt uit onderzoek dat het Longfonds (voorheen Astma Fonds) onder aanstaande en jonge vaders liet doen door GfK. “Er is al veel bekend over zwangeren en stoppen met roken, maar naar de vaders werd nooit gekeken. Terwijl deze cijfers tonen dat juist zij verschil kunnen maken voor de nieuwe rookvrije generatie”, zegt Rutgers. In de rookvrije generatie worden opgroeiende kinderen beschermd tegen tabaksrook en de verleiding om te gaan roken.

Minderen
Uit het onderzoek blijkt dat de meeste vaders wel weten dat roken slecht is voor kinderen en zwangere vrouwen. Maar de meerderheid vindt zelf stoppen niet nodig en past hooguit het gedrag wat aan: de helft rookt voortaan buiten, de rest rookt thuis als het kind niet in de buurt is of rookt minder dan voorheen. Een kwart van de aanstaande of kersverse vaders die roken, houdt niet bewust rekening met roken rondom kinderen.
“Het is belangrijk dat vaders inzien dat roken, ook al doen ze dat niet pal naast hun baby, toch een risico is voor hun kind” aldus Rutgers. “Hun kinderen krijgen zo niet de kans om rookvrij op te groeien. Blijkbaar zien deze vaders de risico’s voor hun kind niet. Terwijl ze enorm verschil kunnen maken voor hun kind en voor de moeders die willen stoppen met roken.”

Risico’s voor de baby
Kinderen die meeroken, hebben meer kans op longinfecties, astma en wiegendood. Ook als kinderen niet in de buurt zijn, komen ze in aanraking met de schadelijke stoffen die roken in huis achterlaat. “Wat jij ruikt, komt in ieders longen”, zegt Rutgers. Ventileren helpt er niet tegen. Schadelijke stoffen blijven hangen in een ruimte, in de gordijnen en je kleding, op meubels en de vloer. “Precies daar waar je baby rond kruipt.”

Zien roken, doet roken
Anderen zien roken, verlaagt voor kinderen de drempel om later zelf te gaan roken. Kinderen kopiëren namelijk gedrag van anderen, om te beginnen hun familie. Het is belangrijk dat kinderen de gezonde sociale norm leren om dat vol te houden. Een rookvrije omgeving maakt kinderen weerbaarder om later zelf niet te gaan roken.

Het Longfonds moedigt alle (aanstaande) vaders aan om te stoppen met roken. Stoppen is niet eenvoudig, maar met advies en ondersteuning is de kans van slagen groter. Ga naar ikstopnu.nl voor meer informatie.

Rookvrije Generatie
Het Longfonds nam, samen met de Hartstichting en KWF Kankerbestrijding, het initiatief voor de beweging ‘op weg naar een Rookvrije Generatie’. Steeds meer mensen en organisaties werken toe naar een samenleving waarin opgroeiende kinderen worden beschermd tegen tabaksrook en de verleiding om te gaan roken. Dat lukt als we samen het goede voorbeeld geven en de omgevingen waar kinderen komen rookvrij maken. Iedereen kan iets doen. Zo gaan we samen op weg naar een Rookvrije Generatie.
Zie ook www.longfonds.nl/rookvrije-generatie

Longfonds
Het Longfonds strijdt voor gezonde lucht en gezonde longen. Voor en met iedereen. We maken onderzoek mogelijk. We pakken vieze lucht aan. En we doen er alles aan om kinderen rookvrij te laten opgroeien. We komen op voor de beste zorg voor longpatiënten én voor iedereen die dat misschien ooit wordt. In Nederland zijn ruim een miljoen mensen met een longziekte, zoals astma, COPD of een zeldzame longziekte.