KNGF Geleidehonden zet in op virtual reality

Meekijken over de schouder van een geleidehondentrainer; vanaf nu kan dat. Beleef het straatbeeld vanuit het oogpunt van de geleidehond in opleiding en bekijk welke keuzes hij onderweg maakt om obstakels te omzeilen. KNGF Geleidehonden lanceert een virtual reality (VR)-video om inzicht te geven in het werk van de blindengeleidehond en hoe deze wordt getraind. Maak van dichtbij mee hoe de hond een toonbank in een winkel zoekt, nauwe doorgangen leert inschatten en zie hem als ‘gewone hond’ spelen met soortgenoten op het veld. KNGF Geleidehonden zet de VR-video om voorlichting te geven op scholen, bij verenigingen en op evenementen.

Levensechte ervaring geeft sterkere binding
Peter van der Heijden, hoofd Training en Cliëntenzorg bij KNGF Geleidehonden legt uit waarom voorlichting in deze vorm wordt ingezet: ‘In hun dagelijkse werk met geleidehonden horen onze trainers en geleidehondgebruikers regelmatig “wat geweldig, ik wist niet dat-ie dat ook kan” of “ongelooflijk wat die hond voor jou doet”. Er gaat vaak een wereld open als mensen van dichtbij een geleidehond aan het werk zien. Ze kennen het fenomeen wel, maar het besef van wat de hond daadwerkelijk voor zijn blinde baas doet, is vaak maar oppervlakkig. Met VR begeef je je ineens in onze wereld van de geleidehond en zijn trainer.’

Vertellen en beleven
Dennis van Plateringen, lid van het online team bij KNGF Geleidehonden, vertelt: ‘De ontwikkelingen binnen de VR-technologie zorgen ervoor dat je overal levensechte ervaringen kunt beleven, thuis op de bank, op straat of in de klas. Onze hersenen ervaren VR als werkelijkheid. KNGF Geleidehonden introduceerde eerder al de geleidehondenbeleving, een simulator op ons eigen terrein waar je op een loopband met een speciale VR-headset op beleeft hoe het is om met een geleidehond in het drukke verkeer in Amsterdam te lopen. Daarmee hebben we onze deuren opengezet en nodigen we bezoekers uit om onze organisatie te bezoeken en nader kennis te maken. Deze nieuwste VR-video doet het omgekeerde: we gaan letterlijk het land in om niet alleen over onze honden te vertellen, maar om het werk van de geleidehond op locatie echt te laten beleven.’

Samenwerking
KNGF Geleidehonden schakelde de hulp in van ontwikkelaar Purple Concepts voor het maken van de video. Samsung Nederland zorgde voor de apparatuur om de video te bekijken. De film is gratis beschikbaar via geleidehond360.nl, en is op meerdere manieren te bekijken: op de PC, tablet of smartphone en met of zonder VR-bril. De VR-bril of -viewer levert een complete ervaring voor een groot deel van de zintuigen. Voor die maximale ervaring gebruikt KNGF Geleidehonden tijdens voorlichtingsbijeenkomsten de speciale Samsung Gear VR of speciale Google Cardboard-viewers waar een smartphone in past.

KNGF Geleidehonden (Stichting Koninklijk Nederlands Geleidehonden Fonds)
KNGF Geleidehonden wil zoveel mogelijk mensen met een beperking een beter leven geven met een speciaal opgeleide hond. Een (geleide)hond vergroot hun bewegingsvrijheid en zelfstandigheid. KNGF Geleidehonden is van geboorte tot pensioen betrokken bij haar honden. Sinds de oprichting in 1935 zijn duizenden honden geschoold voor blinde en zeer slechtziende mensen. Daardoor bezit de organisatie een schat aan kennis en ervaring op het gebied van hond en handicap. Deze vakkennis zet de organisatie tegenwoordig ook in voor mensen met andere handicaps: bijvoorbeeld mensen met een motorische beperking, (oud-) geüniformeerden met PTSS of kinderen met autisme. Voor het opleiden van deze honden is de stichting grotendeels afhankelijk van giften en nalatenschappen.

Oogziekte keratoconus komt veel vaker voor dan gedacht

De progressieve oogaandoening keratoconus, waarbij het hoornvlies van vorm verandert waardoor patiënten steeds slechter gaan zien, komt in Nederland vijf keer zo vaak voor als tot dusver werd gedacht. Dit is één van de bevindingen van het promotieonderzoek door Daniel Godefrooij van het UMC Utrecht.

Tot recent werd – op basis van een Amerikaanse studie uit 1986 – aangenomen dat er in Nederland ruim 9.000 personen (54,5 per 100.000) zijn met de oogaandoening keratoconus. Uit de nieuwe studie blijkt dat het aantal patiënten in werkelijkheid ongeveer 45.000 bedraagt (265 per 100.000). Bovendien blijkt dat er jaarlijks ongeveer 2.200 nieuwe patiënten (13,3 per 100.000) bij komen en dat de gemiddelde leeftijd op het moment van diagnose 28,3 jaar is.

Gegevens verzekeraar

Godefrooij gebruikte voor zijn berekeningen geanonimiseerde gegevens uit het klantenbestand van de grootste Nederlandse zorgverzekeraar (Achmea). Hierdoor konden de gegevens worden geanalyseerd tussen  2011 en 2014 van 1.6 miljoen verzekerden in Nederland tussen 10 en 40 jaar, de leeftijd waarop de meeste patiënten last van de aandoening beginnen te krijgen. Op basis van het aantal bij de verzekeraar bekende ziektegevallen kon worden berekend hoeveel patiënten er in totaal zijn én hoeveel nieuwe patiënten er per jaar bijkomen.

Grotere ziektelast

Daniel Godefrooij zegt hierover: “Omdat we met dit onderzoek hebben laten zien dat keratoconus véél vaker voorkomt dan we dachten, wordt duidelijk dat de ziektelast door deze aandoening groot is. Gelukkig kan de ziekte worden geremd door middel van de crosslinking behandeling. Deze behandeling voorkomt dat keratoconus erger wordt en dat mensen slecht gaan zien en een hoornvliestransplantatie moeten ondergaan.”

De belangrijkste oorzaak voor het feit dat keratoconus nu véél vaker wordt vastgesteld dan voorheen is volgens Godefrooij waarschijnlijk de introductie van digitale diagnostische beeldvormingstechnieken die tegenwoordig worden gebruikt in de oogheelkunde.

UMC Utrecht grootste centrum

Het UMC Utrecht loopt voorop bij de diagnose en behandeling van keratoconus en is met meer dan 600 uitgevoerde crosslinking behandelingen het grootste centrum in Nederland. De afdeling Oogheelkunde van het ziekenhuis voert structureel onderzoek uit naar de verschillende behandelingen van keratoconus. Ook is er een team van hoornvliesspecialisten en gespecialiseerde optometristen dat maatwerk levert aan elke patiënt.

Keratoconus

Keratoconus is een progressieve oogaandoening waarbij het hoornvlies dunner wordt en kegelvormig wordt (in plaats van de normale bolvorm), waardoor het zicht wordt aantast. De aandoening kan bij het merendeel van de patiënten worden gecorrigeerd met harde contactlenzen of sclera lenzen. Een hoornvliestransplantatie is nodig als er littekens in het hoornvlies zijn of problemen ontstaan waardoor de contactlenzen of sclera lenzen niet meer voldoen.

Promotir

Daniel Godefrooij (Utrecht, 1987) promoveert op 2 februari 2017 in het Academiegebouw te Utrecht (promotor: prof. dr. Saskia Imhof; copromotoren: dr. Robert Wisse en dr. Ardine de Wit) op het proefschrift “Keratoconus: epidemiology, treatment effects and economic evaluation.” De resultaten over de incidentie en prevalentie van keratoconus in Nederland zijn vorige maand gepubliceerd in het American Journal of Ophthalmology. Daniel werkt als arts-onderzoeker op de afdeling Oogheelkunde van het UMC Utrecht.

Onderzoek Oogfonds: Nederlander negeert signalen oogziekte

Slechts 3%* van de Nederlanders zegt alle alarmsignalen te kennen die wijzen op een oogaandoening, zo blijkt uit onderzoek van het Oogfonds. Daarnaast stellen veel mensen oogonderzoek uit (of zelfs af) bij plotselinge achteruitgang van hun zicht. Dit kan grote gevolgen hebben: verlies van zicht door een oogziekte is vaak onherstelbaar. Reden voor het Oogfonds om de nieuwe folder ‘Tips voor gezonde ogen’ te lanceren op www.gezondeogen.nl.

In Nederland zijn meer dan 350.000 mensen slechtziend of blind. Door de vergrijzing en de toename van het aantal mensen met diabetes en bijziendheid, stijgt dat aantal explosief. Slechtziendheid en blindheid zijn 7 op de 10 keer te voorkomen, maar dan moet wel zo vroeg mogelijk een behandeling worden gestart. En juist daar gaat het vaak mis.

Alarmbellen
Slechts 3% van de ondervraagden gaf aan alle signalen van een oogziekte te kennen. 43% wist er een paar en meer dan de helft gaf toe deze helemaal niet te kennen. Edith Mulder, directeur van het Oogfonds: “Rechte lijnen als golven zien, vaak vlekken en flitsen zien: voorbeelden van veranderingen die bij iedereen alarmbellen zouden moeten laten rinkelen. Uit ons onderzoek blijkt echter dat de meesten deze symptomen niet herkennen, met alle gevolgen van dien.”

Zicht dat in korte tijd merkbaar verandert kan duiden op een oogziekte. Toch bezoekt slechts één op de vijf van de ondervraagden direct een opticien, optometrist of arts als hun zicht snel achteruitgaat. Een kwart gaf aan überhaupt nooit een afspraak te maken, bijvoorbeeld omdat zij hopen dat het vanzelf weer beter wordt of denken dat slechter zien nou eenmaal bij het ouder worden hoort.

Tips voor gezonde ogen
Samen met oogspecialisten wil Mulder hier verandering in brengen: “Nederlanders blijken laks als het om hun ogen gaat. Oogziektes richten schade aan die veelal onherstelbaar is. Achteruitgang afremmen kan vaak wel. Hoe eerder een oogziekte gesignaleerd wordt, hoe meer zicht gered kan worden. Om de kennis hierover te vergroten, heeft het Oogfonds nieuwe brochure ‘Tips voor gezonde ogen’ ontwikkeld. Deze kan iedereen gratis bij ons aanvragen op www.gezondeogen.nl.”

*Cijfers afkomstig van onderzoek onder 5688 respondenten via Peil.nl.