Tienduizend euro voor tbc-onderzoek in Ethiopië hoopt wetenschapper Petra de Haas op te halen met een sponsorloop tijdens de komende City-Pier-City Loop op 12 maart in Den Haag. Twintig medewerkers van het Nederlandse KNCV Tuberculosefonds rennen mee om geld in te zamelen. KNCV Tuberculosefonds wil het geld gebruiken om een effectieve, maar onderbelichte test op tuberculose (tbc) onder de aandacht te brengen. Dat zou een grote verbetering betekenen in de diagnose van deze eeuwenoude ziekte, waar nog altijd jaarlijks naar schatting meer dan 200.000 kinderen aan overlijden.

Een pijnloze diagnose voor kinderen
Met wat opgehoest slijm is tuberculose eenvoudig en betrouwbaar vast te stellen. Maar voor jonge kinderen is het moeilijk dat slijm op commando op te hoesten, zegt Petra de Haas. “De mogelijkheden die artsen hebben om het slijm bij kleine kinderen op te vangen, zijn ingrijpend. Bijvoorbeeld door vloeistof in de longen te sprayen waardoor de kinderen heel hard gaan hoesten, of met een slangetje wat onderzoeksmateriaal uit de maag of neusholte te halen. Dit is voor kinderen en hun ouders vaak heel traumatisch.” Volgens De Haas schrikt dit ouders en kinderen af en zijn artsen terughoudend met deze kindonvriendelijke methodes. Het gevolg is dat tuberculose bij jonge kinderen meestal wordt vastgesteld op basis van klachten en ziekteverschijnselen. Zo kan het gebeuren dat deze dodelijke ziekte niet of pas laat wordt vastgesteld.

Alternatief
Er bestaat een alternatief, namelijk een eenvoudige tbc-test op een klein beetje ontlasting. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de test werkt. “Maar helaas is er nog niet zoveel aandacht voor deze methode”, zegt De Haas. “Laboratoria zijn wel gewend om met ontlasting te werken maar nog niet voor het opsporen van tuberculose.”

Met een onderzoeksproject in Ethiopië wil KNCV Tuberculosefonds een eenvoudige en effectieve methode ontwikkelen voor de afhandeling van ontlastingmonsters. Vanaf het moment dat verzorgers het monster verzamelen en inleveren bij de hulppost, tot het eenvoudig testen in het laboratorium. “De tbc-test (Xpert MTB/RIF) die op dit moment door artsen word gebruikt in ontwikkelingslanden is gericht op opgehoest slijm”, legt de onderzoeker uit. “We willen dit geld gebruiken om aan te tonen dat deze tbc-test op ontlasting ook door de lokale laboratoria kan worden gedaan en vergelijkbare resultaten geeft.”

Impact
De Haas heeft voor Ethiopië gekozen, omdat er daar jaarlijks naar schatting 18.000 kinderen tuberculose krijgen. Veel van deze kinderen sterven aan de infectieziekte, omdat de diagnose niet tijdig gesteld wordt. De Ethiopische regering probeert hier met een speciaal actieplan verbetering in te brengen. “Als we met dit project kunnen laten zien dat tuberculose bij kinderen via de ontlasting eenvoudiger is op te sporen, heeft dat een enorme positieve impact op de tbc-zorg. Dan kunnen artsen veel meer kinderen met tuberculose opsporen, juist behandelen en genezen. Niet alleen in Ethiopië, maar wereldwijd.”