Ondanks alles wat we als mensen voor elkaar hebben gekregen, zijn we ook nog steeds zeer afhankelijk van de wereld om ons heen. Een van de basisinstincten is de invloed van licht en dan met name blauw licht. De mens is een dagdier en er dus voor gemaakt om te slapen als het donker is en wakker te zijn als het buiten licht is. Dat blauw licht zo belangrijk is voor onze biologische klok heeft te maken met het feit dat het leven is begonnen in de oceanen. Blauw licht dringt veel dieper door in het water zodat het leven daar een ritme heeft gevonden dankzij het blauwe licht. De dieren die als eerste het land opkropen hielden dit ritme vast, net als wij dat doen.

We stellen de slaap uit en betalen de prijs

Als de zon onder is, horen mensen te gaan slapen zoals dagdieren dat ook doen. Maar zelfs een relatief zwakke hoeveelheid licht kan dat moment van slapen al uitstellen, denk aan een houtvuur of kaarslicht. Tegenwoordig zijn er echter ook steeds maar apparaten die een scherm hebben waar blauw licht de hoofdtoon voert, denk maar aan je tv-scherm of je mobiel/tablet/laptop. Onze ogen en ook onze hersenen laten zich beet nemen door dit blauwe licht. Het scherm van je iPad heeft door de samenstelling hetzelfde effect als het daglicht. Als je daarbij dan bedenkt dat 95% van de Nederlanders in het uur voordat ze naar bed gaan gebruik maken van een apparaat dat veel blauw licht uitstraalt, kan je je voorstellen dat slaapproblemen vandaag de dag zeer gebruikelijk zijn.

De biologische klok

Wat we de biologische klok noemen is eigenlijk een ingewikkeld stelsel van hormonen dat regelt hoe mensen zich voelen en hun ritme bepaalt op een dag. Als je in de vroege ochtend je gordijnen opent, krijg je een dosis blauw licht dat de productie van een hormoon regelt waardoor je wakker wordt. Dat hormoon voorkomt geen ochtendhumeur maar het werkt beter met het juiste daglicht. Wie in nachtdiensten of ploegendiensten werkt, kent het andere gevoel om wakker te worden op een tijdstip dat eigenlijk niet juist is. Zoiets werkt door gedurende de rest van de dag en gewenning is niet eenvoudig. De biologische klok wordt iedere dag weer opnieuw aangezet en loopt gewoon het beste als je het licht/donker ritme van de natuur aanhoudt.

Kunstlicht en het effect op ons lichaam

Inmiddels is dus duidelijk dat we ons lichaam voor de gek houden met kunstlicht. Maar onze samenleving is er op gebaseerd dat we meer tijd nodig hebben dan het daglicht ons gunt, dat geldt zowel op de evenaar als tot in de meest noordelijke en zuidelijke gebieden. Volwassenen, maar ook kinderen, gebruiken de hele dag intensief hun ogen. Goede verlichting zoals moderne ledverlichting is dan belangrijk om te zorgen dat we onze ogen niet te veel hoeven in te spannen. Kies voor goede verlichting op plaatsen waar je werkt of leest en gedempt licht als je je ontspant. Ledverlichting heeft het allemaal. Om jezelf ook rust te gunnen, is het een goede keuze om je niet aan een grote hoeveelheid blauw licht bloot te stellen gedurende het uur voordat je naar bed gaat.