In 2018 is er 435 miljoen euro extra beschikbaar – in vergelijking met de begroting van Prinsjesdag 2016 – voor een grote verbetering van de kwaliteit verpleeghuiszorg. Dit bedrag is de eerste stap. In totaal kan op termijn met zo’n 2,1 miljard euro extra per jaar worden voldaan aan de nieuwe normen voor goede zorg met meer tijd en aandacht en vaste gezichten voor bewoners van verpleeghuizen. Komende jaren komt er stapsgewijs geld bij tot dat niveau structureel is bereikt, omdat er een aantal jaar nodig is om voldoende extra medewerkers aan de slag te laten gaan.
Extra inspanningen arbeidsmarkt
Omdat niet alleen in verpleeghuizen extra medewerkers nodig zijn de komende jaren maar bijvoorbeeld ook in de wijkverpleging, ambulancezorg, intensive care en spoedeisende hulp zet het kabinet in op extra inspanningen voor de arbeidsmarkt in de zorg. Voor de periode van 2017 tot 2022 is hiervoor bij elkaar opgeteld circa 350 miljoen beschikbaar. Samen met zorgaanbieders, zorginkopers, werknemers en het onderwijs wordt de komende jaren gewerkt aan het beter opleiden van medewerkers, het aantrekken van nieuwe medewerkers en herintreders en het behoud van bestaande medewerkers. Medewerkers kunnen ook beter worden ingezet. Bijvoorbeeld door bestaande parttime contracten uit te breiden, werk slimmer te organiseren en gebruik te maken van innovatie. Het grootste deel van deze investeringen – circa 220 miljoen euro – heeft het kabinet al in de eerste helft van 2017 aangekondigd. Voor de verpleegzorg zullen de arbeidsmarktinspanningen (met 275 miljoen bij elkaar opgeteld tot 2022) het grootst zijn.
Groei zorguitgaven
Nederland geeft elk jaar meer geld uit aan de zorg. Om de zorg betaalbaar te houden wordt er een actief beleid gevoerd op beheersing daarvan. In 2018 leveren we 1,9% meer zorg. Voor de zorg die valt onder de zorgverzekeringswet gaat het om 1,6%. Dit is in lijn met de afspraken uit de hoofdlijnenakkoorden die minister Schippers heeft gesloten met de verschillende zorgsectoren. Voor de langdurige zorg gaat het om 2,5%.
Het gaat economisch gezien goed met ons land. Dat is fijn, maar daarmee stijgen ook de lonen en de prijzen. De zorguitgaven zijn gekoppeld aan de lonen en prijzen in de markt. In de zorg werken ruim 1 miljoen mensen. Dit heeft dus een groot effect op de zorgkosten. De netto zorguitgaven groeien daardoor komend jaar met 5,4% naar 73 miljard euro in 2018.
Zorgpremie zorgverzekeringswet in 2018
Door de hogere zorgkosten, groeit ook de premie. Voor 2018 raamt het kabinet een zorgpremie van 113,50 euro per maand (1362 euro per jaar). Dat zou een groei betekenen van ongeveer 6 euro per maand. Ruim 4 euro hiervan wordt veroorzaakt door hogere lonen en prijzen.
Jaarlijks raamt het kabinet met Prinsjesdag de hoogte van de zorgpremie voor het komende jaar. Deze raming is nodig om te kunnen inschatten hoe de koopkracht van mensen zich ontwikkelt. De daadwerkelijke premie voor 2018 wordt pas uiterlijk in november 2017 vastgesteld door de zorgverzekeraars. De raming met Prinsjesdag wijkt daarom vaak af van de daadwerkelijke premie. Zo werd in september 2013 de premie voor 2014 zo’n 128 euro per jaar te hoog geraamd. In 2016 werd de premie voor 2017 juist 49 euro te laag geraamd.
Naast de zorgpremie betalen werkgevers een inkomensafhankelijke bijdrage. Deze bijdrage gaat van 6,65% naar 6,90 %. Gepensioneerden en zelfstandigen betalen een verlaagde inkomensafhankelijke bijdrage. Deze gaat van 5,4% naar 5,65%.
Eigen risico in 2018
De berekening van de hoogte van het eigen risico is wettelijk vastgelegd. Uit deze wettelijke berekening volgt dat het eigen risico in 2018 uitkomt op 400 euro. De verhoging van 15 euro is daarmee geen politiek besluit, maar volgt automatisch uit de groei van de zorguitgaven.
Verhoging zorgtoeslag compenseert hogere premie en eigen risico
Door de hogere zorguitgaven gaat ook de zorgtoeslag automatisch omhoog. Voor alleenstaanden gaat het om een automatische stijging van 64 euro. Om mensen met een lager inkomen extra tegemoet te komen, verhoogt het kabinet de zorgtoeslag voor alleenstaanden daarbovenop nog eens met 67 euro. De maximale zorgtoeslag stijgt daardoor met 131 euro naar 1197. Voor meerpersoonshuishoudens stijgt de maximale zorgtoeslag met 194 euro naar 2237 euro. Die stijging bestaat uit een automatische stijging van 129 euro en een extra verhoging door het kabinet van 65 euro.
Voor een alleenstaande met een minimuminkomen betekent dit dat de nettopremie (premie + gemiddeld eigen risico – zorgtoeslag) jaarlijks 407 euro is. In 2017 was dat nog 464 euro. En in 2005, ten tijde van het ziekenfonds, 544 euro.
Zorgakkoorden
Het kabinet heeft in het voorjaar nieuwe hoofdlijnenakkoorden gesloten met sectoren in de curatieve zorg, gericht op kwaliteitsverbetering en beheersing van de stijging van de zorguitgaven. Deze akkoorden lopen tot eind 2018 en leiden vanaf dat jaar tot een besparing van 280 miljoen euro. In deze akkoorden en afspraken gaan betaalbaarheid en kwaliteit van zorg hand in hand.
Onderwerpen die in de akkoorden en afspraken aan de orde komen zijn:
· Meer samenwerking in de zorg en het aanpakken van wachtlijsten;
· minder administratieve lasten en bureaucratie;
· zorg op de juiste plek, dichter bij mensen thuis;
· de te hoge prijzen voor geneesmiddelen;
· meer en beter gebruik van moderne technologie.
Met deze akkoorden wordt de stijging van de volumegroei in de zorg beperkt en daarmee ook de premiestijging en de stijging van het eigen risico.