Zat je in de stress? Take Me Home, Country Roads, Nothing Else Matters of Baby One More Time krijgen je wellicht weer rustig. Psycholoog en muziekwetenschapper Krisna Adiasto ontdekte dat muziekgenre geen rol lijkt te spelen bij de liedjes die we kiezen om te herstellen van stress, maar dat de nummers die werken wel gedeelde kenmerken hebben. Adiasto promoveert op 29 januari aan de Radboud Universiteit.

In een maatschappij waarin voortdurende stress hart- en vaatziekten, burn-out en depressie kan veroorzaken, is het belangrijk naar goede stressverlichting te zoeken. Naast mediteren of een stukje hardlopen, luisteren veel mensen naar muziek om te ontspannen. ‘Onderzoek laat zien dat muziek in combinatie met therapie goede resultaten kan opleveren’, zegt psycholoog Krisna Adiasto. ‘Maar over het luisteren naar muziek op zichzelf is het onderzoek onduidelijk. Niet iedereen voelt zich beter na een paar nummers.’

Muzikale overeenkomsten

Adiasto en zijn collega’s onderzochten welke soort muziek het beste helpt bij stressherstel en waarom. De onderzoekers gebruikten vragenlijsten om 470 deelnemers met verschillende nationaliteiten te vragen naar de nummers die hen beter laten voelen na stress. ‘De antwoorden die we kregen waren verrassend’, zegt Adiasto. ‘Als je naar eerder onderzoek kijkt, zou je denken dat mensen klassieke muziek kiezen, maar het ging van hardstyle tot klassiek en van soundtracks tot ambiente muziek.’ 

Op basis van de vragenlijsten werd een lijst van 1296 nummers samengesteld. De onderzoekers ontdekten dat stressherstellende nummers gemeenschappelijke kenmerken hebben. Adiasto categoriseert ze in twee groepen: rustige nummers in majeur modus, zoals Memories van Maroon 5 en Take Me Home, Country Roads van John Denver, en nummers in mineur modus die gematigd energiek zijn, zoals Shape of You van Ed Sheeran en Nothing Else Matters van Metallica. De nummers worden vaak uitgevoerd in toonsoort E, met een gematigd tempo in 4/4-maat. 

Stresstaak

Tweehonderd mensen namen vervolgens deel aan een online experiment waarin ze een stressvolle taak met een timer moesten doen. Daarna luisterden de deelnemers tien minuten naar muziek: ofwel naar muziek die de onderzoekers hadden uitgekozen op basis van de categorieën, of zelfgekozen muziek of willekeurige muzikale tonen. ‘Mensen die luisterden naar de nummers die wij hadden gekozen of naar hun eigen muziek, herstelden sneller van hun stressgevoel dan de groep mensen die naar willekeurige muzikale tonen luisterden’, zegt Adiasto. ‘Volgens ons komt dat doordat eigen muziek en de door ons gekozen muziek leidt tot cognitieve afleiding, waardoor stress sneller afneemt. De zelfgekozen nummers gaan daarnaast samen met positieve emoties, wat ook een gunstig effect heeft op de afname van stress.’

Aanbevelingen

Hoewel het onderzoek van Adiasto en collega’s laat zien dat luisteren naar muziek op zichzelf dus wél effect heeft op stressherstel, is Adiasto – die momenteel zelf toch het beste ontspant bij klassieke muziek – voorzichtig in het doen van aanbevelingen. ‘Muziek is enorm persoonlijk. Het kan dat een nummer dat niet binnen de twee categorieën past, toch heel goed voor iemand werkt, bijvoorbeeld omdat die persoon heel prettige associaties heeft bij dat nummer.’

Volgens Adiasto is het vooral opmerkelijk dat genre minder invloed heeft dan vaak wordt aangenomen, wat een belangrijk resultaat van het onderzoek is. Hij benadrukt het belang voor muziekonderzoekers om verder te kijken dan genres en zich te richten op audiokenmerken.