Jaarlijks krijgen meer dan 51.000 mensen in Nederland te horen dat ze huidkanker hebben en overlijden ruim 900 mensen aan de gevolgen ervan. Sinds 1990 is het aantal gevallen verviervoudigd. Deze stijging is veel sterker dan bij andere vormen van kanker, en een verdere stijging ligt in de verwachting. De gevaarlijkste vorm van huidkanker is het melanoom. Het melanoom komt in Nederland relatief vaak voor: binnen Europa behoort Nederland tot de koplopers.

Dit blijkt uit het RIVM-rapport ‘UV-straling en gezondheid’. Dit geeft een overzicht van de belangrijkste gezondheidseffecten van UV-straling en verwachtingen daarin voor de toekomst.

Zongedrag
Huidkanker wordt vooral veroorzaakt door blootstelling aan UV-straling, met de zon als belangrijkste bron. De sterke stijging in het aantal gevallen van huidkanker kan slechts gedeeltelijk verklaard worden door vergrijzing en een toename van de zonkracht door aantasting van de ozonlaag en klimaatverandering. De belangrijkste bijdrage aan de stijging komt waarschijnlijk door het gedrag van mensen: langer en vaker in de zon op momenten dat de zonkracht hoog is, of minder goede bescherming tegen de zon door bijvoorbeeld weinig bedekkende kleding. Vooral tussen 11 uur ’s ochtends en 16.00 in de middag is de lente en zomer zon sterk. Het is mogelijk dat de incidentie van huidkanker de komende decennia met een factor 2 tot 5 verder stijgt. Verstandig zongedrag kan deze trend doorbreken.

Geniet van de zon, met mate
UV-blootstelling van de huid is ook de voornaamste bron van vitamine D. Dit is essentieel voor gezonde botten en spieren. Bovendien zijn er aanwijzingen dat vitamine D de kans op darmkanker kan verkleinen. Daarom moeten mensen de zon ook niet helemaal vermijden. Een beperkte blootstelling lijkt daarvoor voldoende, maar er is op dit punt nog veel wetenschappelijke discussie.

Het RIVM meet de zonkracht om de intensiteit van de UV-straling in Nederland te kennen en eventuele trends in te schatten. Een voortzetting van de actuele zonkrachtmetingen en betere kennis over blootstellingsgedrag en gezondheidseffecten dragen bij aan een goede voorlichting en preventie. Gelet op het belang voor de gezondheid pleit RIVM voor meer aandacht voor UV-stralingsbescherming.