Medische scans, bagagescans, meteorologische beelden… Beelden kunnen een belangrijke bron van informatie zijn. Als je tenminste weet hoe je ze moet interpreteren. Gek genoeg is er nog maar weinig bekend over hoe mensen dit soort complexe beelden interpreteren. Thomas Jaarsma, promovendus bij het Welten-instituut, onderzocht hoe klinisch pathologen medische beelden interpreteren. Op vrijdag 4 september 2015 verdedigt hij zijn proefschrift getiteld Expertise Development Under the Microscope: Visual Problem Solving in Clinical Pathology bij de Open Universiteit in Heerlen.
Klinische pathologie
De medische beeldvormingstechnieken worden steeds geavanceerder. Maar wie zegt dat de dokters ze ook goed interpreteren? En hoe leren ze dat? Het interpreteren van complexe beelden is een vaardigheid die kennis en ervaring vereist. Jaarsma deed onderzoek met klinisch pathologen en onderzocht hoe zij de beelden bekijken en hoe pathologen-in-opleiding die vaardigheid kunnen aanleren. In verschillende experimenten liet hij beginnende, gevorderde en ervaren pathologen beelden (weefselbiopten) bekijken en beoordelen. Waar kijken ze naar? Hoe manipuleren (vergroten) ze het beeld? Wat zeggen ze erover?
Oogbewegingen
Hij stelde onder andere vast dat beginnende artsen de beelden op een hogere vergroting bekeken dan experts. Uit oogbewegingsregistratie blijkt dat de experts het beeld en de verschillende delen ervan anders bekijken. En experts besteden ook meer tijd aan de oriëntatiefase voorafgaand aan het daadwerkelijk interpreteren van de beelden.
Visuele expertise aanleren
Een patholoog-in-opleiding leert hoe hij beelden moet interpreteren. De typische trainingssituatie is dat hij de beelden eerst zelf bekijkt, en dat hij ze vervolgens samen met een opleider, een ervaren patholoog, bekijkt en bespreekt. Jaarsma onderzocht hoe zo’n leergesprek het beste kan verlopen. Hij stelde vast dat bij het gezamenlijk bekijken van het beeld de patholoog-in-opleiding best zélf de microscoop hanteert. Hij neemt dan automatisch meer het initiatief en zegt veel meer tijdens het gesprek. Zo krijgt de opleider een veel beter beeld van wat de patholoog-in-opleiding al kan en weet en wat hij nog moet leren.
Thomas Jaarsma (Ede, 1983) verdedigt zijn proefschrift getiteld Expertise Development Under the Microscope: Visual Problem Solving in Clinical Pathology op vrijdag 4 september 2015 om 13.30 uur bij de Open Universiteit in Heerlen. Zijn promotores zijn prof. dr. Els Boshuizen en prof. dr. Jeroen van Merriënboer. Co-promotor is dr. Halszka Jarodzka.