Minister Edith Schippers (VWS) trekt 16 miljoen euro extra uit voor een breed onderzoeksprogramma naar antibioticaresistentie. Zij maakte dit vandaag bekend bij de opening van het Netherlands Centre for One Health (NCOH). De bestrijding van antibioticaresistentie is een van de prioriteiten van Schippers tijdens het EU-voorzitterschap van Nederland in het eerste halfjaar van 2016. Schippers trekt in totaal 25 miljoen extra uit voor de bestrijding van antibioticaresistentie: 16 miljoen voor onderzoek en ontwikkeling, bovenop de al eerder aangekondigde 9 miljoen voor versterking van de infrastructuur ter bestrijding van resistentie.
De NCOH is een virtueel onderzoeksinstituut op het gebied van One Health en een samenwerkingsverband van vijf universitaire centra (Universiteit Utrecht, Wageningen UR, UMC Utrecht, Erasmus MC Rotterdam en AMC Amsterdam) in nauwe samenwerking met het RIVM. ‘One Health’ staat voor de wereldwijde interdisciplinaire samenwerking op het gebied van gezondheidsonderzoek, diergezondheid en milieu. Doel is om de vele uitdagingen op dit gezamenlijke terrein in samenhang te bestuderen en er oplossingen voor aan te dragen.
Schippers: “De oprichting van het NCOH toont aan dat we onze krachten op het gebied van gezondheidsonderzoek, diergezondheid en milieu kunnen verenigen. Dit is een belangrijke stap”.
Een van de belangrijkste uitdagingen die een one health-benadering vereisen, is de problematiek van de antibioticaresistentie. Door onzorgvuldig gebruik worden steeds meer bacteriesoorten ongevoelig voor de werking van antibiotica. Gevolg is dat nu nog eenvoudig te genezen ziektes weer levensbedreigend kunnen worden. Inmiddels vallen in Europa jaarlijks ongeveer 25.000 doden door antibioticaresistentie. Ook is er sprake van 1,5 miljard aan vermijdbare zorgkosten, onder andere veroorzaakt door extra ligdagen en isolatiemaatregelen.
Schippers trekt voor de komende zes jaar 16 miljoen euro uit voor toegepast wetenschappelijk onderzoek naar antibioticaresistentie. Onderzoeksinstantie ZonMW gaat het nieuwe programma uitvoeren. Het onderzoek moet onder andere helderheid geven over hoe resistente bacteriën zich verspreiden, hoe we betere diagnostiek kunnen realiseren, langs welke weg we nieuwe generaties antibiotica en alternatieven voor antibiotica kunnen krijgen en hoe gepast gebruik van antibiotica te bewerkstelligen is. Drie miljoen van het totaal beschikbare bedrag is bestemd voor onderzoek op internationaal niveau.
Schippers vraagt al langer nationaal en internationaal aandacht voor de bestrijding van antibioticaresistentie: “Uitbraken van virussen zoals Ebola en Zika hebben altijd veel impact. En onze focus daarop is dan natuurlijk volkomen terecht. Maar antibioticaresistentie is een sluipmoordenaar en mogen we niet negeren. Als we nu geen actie ondernemen, betalen we daar later een hoge prijs voor.”
In juni vorig jaar is een kabinetsbreed aanvalsplan tegen antibioticaresistentie gepresenteerd. Schippers trok daar al 9 miljoen euro extra voor uit, onder andere om een landelijke structuur op te zetten voor samenwerking tussen bedrijfsleven, wetenschap en onderzoek op het gebied van (nieuwe) antibiotica en alternatieve behandelingsmogelijkheden.
In het kader van het Nederlandse EU-voorzitterschap organiseren minister Schippers en staatssecretaris Van Dam (EZ) volgende week in Amsterdam een conferentie over de aanpak van antibioticaresistentie. Voor het eerst in de geschiedenis buigen Europese bewindspersonen van zorg en landbouw zich dan gezamenlijk over deze problematiek.