Minister Edith Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport organiseert begin 2016 een ronde tafel over health checks. Ze wil met alle betrokken partijen haar voorstel bespreken hoe in Nederland omgegaan kan worden met verschillende vormen van health checks. De realiteit is dat steeds meer mogelijkheden op de markt komen waarmee de burger zijn gezondheid kan checken. Van belang is om dit in goede banen te leiden. Ook is het belangrijk te inventariseren wat er nodig is aan toezicht, regelgeving en welke eisen moeten worden gesteld aan de kwaliteit en de informatievoorziening.

Drie categorieën
In het voorstel zoekt minister Schippers een goede balans tussen het recht van mensen om zelf te kunnen kiezen voor een health check en de toenemende mogelijkheden daarvoor en tegelijkertijd bescherming van diezelfde mensen tegen de risico’s en de gevolgen ervan voor onze gezondheidszorg. Zelfredzaamheid van mensen moet toenemen in plaats van dat het beroep op de dokter toeneemt. Ze stelt drie categorieën voor met oplopende eisen aan de kwaliteit en het toezicht. Het medisch risico voor de consument (dat vaak samenhangt met de methode van screening) is bepalend voor de indeling in een categorie: is er kans op lichamelijke en/of psychische schade als direct gevolg van de health check?

In de eerste categorie komen health checks zonder medisch risico die dan ook vrij worden toegestaan. Denk daarbij aan het afnemen van vragenlijsten of bepaalde gezondheidsapps.

Categorie twee zijn health checks met een medisch risico, bijvoorbeeld als gebruik wordt gemaakt van ioniserende straling. Voor deze categorie geldt dat er heldere beroepsnormen en/of kwaliteitseisen moeten zijn waar toezicht en handhaving op mogelijk is.

Vergunningplicht
Voor de derde categorie blijft een vergunningplicht bestaan. Het gaat dan om health checks die zich richten op ernstige ziekten of afwijkingen waarvoor geen behandeling of preventie mogelijk is en voor de bevolkingsonderzoeken die de overheid aanbiedt. Health checks op de markt die zich richten op dezelfde aandoeningen als de bevolkingsonderzoeken hebben ook een vergunning nodig.

Voor alle categorieën geldt dat de informatievoorziening aan potentiële consumenten over de kwaliteit en de mogelijke voor- en nadelen goed moet zijn.